Thymiana Mostra Karnavalı, Sakız / Chios
17
– 18 Şubat Mostra Karnavalı için Sakız adasındayız. Önce biraz ansiklopedik
bilgi;
Timiana,
Sakız adasının en büyük köylerinden biri. Doğusunda Ege Denizi, Limniona’sın
kıyıları ile Karfas ve Agia Ermioni sahilleri bulunur, kuzeyinde ise muhteşem
kokulu Kampos ile sınırlanır.
Eskiden
köyün namlı taş ustaları ve yöresel taşlar nedeniyle “ Etimiana “ adı ile
tanınıyormuş. Timianusiki taşı, psamit cinsinden olup muhteşem renkleri nedeniyle
Kampos’un içinde bulunan taş konakların duvarlarını ve bahçe duvarlarını
süsler.
Bu
taşın çıkarılması, kesilmesi, işlenmesi ve duvar olarak örülmesi bu ustaların
becerisidir. Bu güzel taşın çıkarılması için her kademede bir kardeşlik esnafı
bulunurmuş. İlk başta bu kardeşlik efsaneleri beş taneymiş; bunlar: perokopi,
stenakuson, pelekanon htiston, sideradon ve karfopetladon olarak anılırmış.
Peki,
Mostra Karnavalı nereden geliyor?
Ortaçağın
ortalarına doğru bir Tirini Cuma gecesi… Eski Bizans İmparatorluğu görkemini ve
gücünü kaybetmiş. Cenevizliler ve Venedikliler Ege’nin birçok kıyı şehrini ele
geçirmiş olsalar da dönemin korsan saldırılarına bir çare bulamamışlar.
40
günlük büyük perhizin başlamasından önceki Cuma günü… Köy halkı eğlenirken
Vigla denilen gözcü kulelerinden kötü haber gelir. Bir korsan gemisi Megas
Limnionas sahiline demir atmıştır. Köylüler hemen ayaklanır ve silah
kuşanırlar. Uzonun da verdiği cesaretle korsanlara Stenakas geçidinde pusu
kurarlar, korsanların çoğunu ya öldürür ya da esir alırlar, kurtulan az
sayıdaki korsan da denize kaçar. Zafer sarhoşu köylüler ellerinde birer zeytin
dalı tutarak “- vre vre mori mori” nidalarıyla köylerine dönerler ve esir
aldıkları korsanları köy meydanında asarak ibret olsun diye üç gün süreyle sergilerler.
O günden bugüne bu geleneği aralıksız olarak yaşatırlar, geleneğe göre Mostra
Trini paraskevi günü “ Anevazun “ yani yükseltilir ve Trini Kiriaki günü ise “
Katevuzun “ yani indirilir. O gün temsili olarak bir savaş dansı payiavli
denilen flütler ve tumbi denilen müzik aletleri eşliğinde oynanır. Mostra’nın
geleneksel tarafı bu şekilde son bulur.
Günümüzde
Mostranın Tirini Paraskevi Günü daha renkli daha canlıdır. “ Kudunati “ yani
zilliler denilen kişiler yüzlerini çeşitli maskeler ile kapatırlar ve değişik
kıyafetler giyerek ellerinde bastonlarla Talimi savaş dansını yaparlar. Savaş
dansından sonra Karnaval geçidi başlar, karnaval geçişinin ardından geleneksel
ada panayırı düzenlenir.
İşin
tarihi kısmı bu... Ya gerçekler… O işte tam anlamıyla “ Nerede çokluk orada
b.kluk “ durumu.
Sakız
adasına sefer eyleyen iki ana firma ve üç dört küçük turizm firması istihap
haddinin üzerinde satış yapınca ne sezon dışı olan adadaki oteller ne
tavernalar ne de transfer için otobüsler yeterli oldu. Cumartesi günü gelen
1500 e yakın Türk’e Pazar günü gelen yaklaşık 1250 kişilik günübirlikçi Türk
eklenince Ege denizi ve Sakız adası Türk’ kesti. Tavernalarda aç kaldılar,
ufacık köye yaklaşık ikibinbeşyüz- üç bin kişiyi doldurunca karnaval kortejine
yürüyecek yer kalmadı. Kalabalıktan doğru dürüst fotoğraf çekemedik. “ Hadi bu
kadar yeter artık dönelim “ dediğimizde de transfer otobüslerinin önünde
tartışmalar kavgalar… Normalde sabah bir akşam bir sefer yapan feribotlar üç
sabah üç akşam seferi yaptılar.
Tabii
bu yaşanacakları tahmin ettikleri için turizm acentesinin hiçbir elemanı da
ortalıkta görünmüyordu. En azından benim gittiğim Ertürk Turizm için
söylüyorum.
Bizim
bir saat gecikmeyle gittiğimiz Porto Castellona tavernada kalite ve lezzet
yerlerde sürünse de en azından aç kalmadık ama diğer tavernada kilerden
öğrendiğimize göre kalitesizliğin yanı sıra aç da kalmışlardı.
Biz
olacakları tahmin ettiğimiz için bir buçuk saat öncesinden limanda pasaport
sırasına girmiştik. Normal de 18.00 deki hareket saatimiz yoğunluk nedeniyle
değiştirildiği 15.45 te yola çıktığımızda ardımızda sırada bekleyen uzun bir
yolcu kuyruğu vardı.
Yazımın
başında da dediğim gibi, “ Nerde çokluk orda b.kluk”. Bir daha gider miyim?
Böyle özel günlerde ve yazın haftasonları asla. Adanın ada olarak
yaşanabileceği ve benim huzur bulabileceğim hafta içi Çarşamba – Cumartesi
programıyla evet.
Yunan
müziği ve eğlencesi için tavernaya gider miyim? Sakız da HAYIR. Samos’ta EVET (
Poyraz Restoranı öneririm.). Sakız da ise Agia Fotia, Komi ve Karfas’ta huzuru
ve lezzeti bulduğum restoranlara giderim.
Yani
Mostra Karnavalı’nda durum tam MOSTRA’LIK…
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder